Daar ben ik weer! De eerste2 weken zitten er alweer op. Het gaat toch wel snel! Weer veel meegemaakt op het project en afgelopen weekend een uitstapje gemaakt naar de Murchison Falls.

Helaas afgelopen week ook ziek geworden. Mijn maag was het toch niet helemaal eens met al het Afrikaanse eten. Maar gelukkig ben ik weer helemaal beter!
Het weer is hier verder nog fantastisch!! Sorry haha. Daar heb ik totaal geen problemen mee.

Het project
Afgelopen week ben ik meer bezig geweest met verloskunde. Er gebeuren op een dag zoveel dingen dat ik het niet allemaal kan vertellen! Sommige dingen zijn onvoorstelbaar, on-efficiënt, onduidelijk, zielig, onbegrijpelijk en vaak ook frustrerend. Maar ook initiatiefrijk. Ik ben al veel ervaringen rijker. Alles maakt deel uit van het grote avontuur.
Ik heb meegeholpen bij het spreekuur voor zwangere, immunisatie bij kinderen en 6 weken nacontrole na de bevalling. Daarnaast mijn eerste bevallingen begeleidt en sectio`s bijgewoond en geassisteerd!
Ik werk dus in een soort van privé ziekenhuis. Je hebt in Oeganda verschillende staat-ziekenhuizen en privé ziekenhuizen. De staat-ziekenhuizen zijn gratis/hele lage kosten en in privé-ziekenhuizen moet je voor elke behandeling betalen en is duurder, maar wel ‘betere’ zorg. Het ziekenhuis waar ik in werk is een kleinschalig privé-ziekenhuis, maar meer voor de lagere sociale/arme lagen van Oeganda. Het is het dichtstbijzijnde ziekenhuis in de regio (regio die bestaat uit 3 arme wijken). Als mensen het niet bij ons kunnen betalen, worden ze alsnog naar een staat-ziekenhuis gebracht. Een bevalling met/zonder hechtingen kost ongeveer 15 euro. Daarin zit de zorg tijdens de bevalling en medicatie inbegrepen. Je moet zelf een mama-kit aanschaffen en meenemen met o.a. steriele handschoenen, watten, dekentje en zeep. Daarnaast moet je dus zelf zorgen voor hulp. Een keizersnede kost ongeveer 250 euro, daarin ze de keizersnede en de medicatie inbegrepen. Voor heel veel mensen is dit erg veel geld. Ze moeten voordat de keizersnede gaat plaatsvinden tekenen. Als ze het niet kunnen betalen en er is geen spoed moeten ze alsnog naar een staat-ziekenhuis. Soms komen mensen dus letterlijk voor een keuze te staan, leven of dood. Als ze niet de keizersnede kiezen, omdat ze het dus niet kunnen betalen kan het kindje misschien overlijden. Het gebeurd dus ook wel eens, volgens de verpleging, dat mensen minden in de nacht het ziekenhuis stiekem verlaten na een keizersnede omdat ze het gewoon niet kunnen betalen.

Verder vindt ik wel dat het ziekenhuis, het voor mijn gevoel voor Afrikaanse begrippen, redelijk op orde heeft en over medicatie, kennis, vakmensen en materialen beschikken. Maar het is een ontwikkelingsland. Ze krijgen, zoals ik al had beschreven, veel sponsering vanuit Amerika. Ze moeten veel, heeeel veeeeel, administratie bijhouden! Alles moet genoteerd worden, nogmaals in een andere boek worden opgeschreven, op een andere papiertje. Boekjes daar, velletjes papier hier. Wordt echt helemaal gek van al dat papier werk, snap er geen snars van en voor mijn gevoel vullen zij soms ook maar wat in. Maar dat moet voor de overheid en voor de sponsering om te verantwoorden. Op zich goed natuurlijk, maar echt heel onoverzichtelijk, vaak niet nuttig en totaal niet efficiënt.

Het ‘spreekuur’ voor zwangere is op maandag en donderdag. Ze kunnen dan de hele dag binnenlopen. Ze proberen te promoten dat zwangere, zodra ze weten dat ze zwanger zijn, naar het ziekenhuis te laten komen voor controles. Maar vaak komen vrouwen pas later in de zwangerschap i.v.m. dat ze dus voor elke controle moeten betalen. Dus hoe eerder ze komen, hoe duurder. Ze komen soms pas bij 38 weken. Als ze een echo willen, moeten ze dat zelf betalen. Er wordt dus niet specifiek een echo gemaakt om de gezondheid van het kindje te onderzoeken. Het apparaat is echt een gouwe ouwe. Haha ik vind het heel knap dat ze er iets op kunnen zien. Soms staat er op een plaatje ‘hoofd’, maar had voor mij ook net zo goed een been kunnen zijn. Haha. Maar het is goed dat ze over een apparaat beschikken.
De uitgerekende datum berekenen ze dus op de EDLM (eerste dag laatste menstruatie) en op de stand van de baarmoeder. Als vrouwen een echo hebben gehad, wordt daar de datum op bepaald. Maar een echo mag pas vanaf 20-24wk, dus ook niet betrouwbaar. Veel vrouwen weten hun EDLM ook niet meer, dan wordt het gok-werk. Haha. Jep, u gaat ergens deze maand waarschijnlijk bevallen, maar kan ook begin volgende maand zijn. We zien wel. Zo gaat dat! Zo was er een vrouw op controle. Ik had een mevrouw op controle waarbij op de kaart stond dat haar uitgerekende datum 19/12/14 was. Mw was dus al bijna 44wk zwanger!? Dat kan dus echt niet. Ze mag maximaal 42wk worden, maarja omdat de uitgerekende datum ook niet erg nauwkeurig is, is dat natuurlijk ook lastig. Uiteindelijk bij de arts geweest, maar ze mocht nog 1 week afwachten om te kijken of ze spontaan ging bevallen! Uhm..haha oke?! Fingers crossed dat alles goed gaat! Verder was een mw aan het bevallen die volgens hun 38wk was, toen ik de papieren aan het doornemen was (dus dat voor mij on-chaotische papier werk), kon mw ook 34wk zijn of 42wk want er waren verschillende uitgerekende data. Dat hadden ze zelf nog niet gezien, maar werden er ook niet warm of koud van. Dat zou ze wel regelen met diegene van de echo. Die had vast iets verkeerd op het papiertje gezet. Later keek ik nog eens in de map en was er niks veranderd en niemand wist hoever mw nu precies was.
Verder is het goed dat ze alles controleren en bijhouden. Het is natuurlijk fantastisch dat er controles bij zwangere plaatsvinden en mensen kunnen voorlichten en begeleiden, dat voorop gesteld. Maar dan moeten ze ook iets met de uitkomsten doen. Zo was iemand 20 kg afgevallen. Toen ik dat aangaf wuifde ze het af dat de weegschaal vorige keer vast niet goed zou hebben gestaan! Dat zou ook wel kunnen natuurlijk, maar misschien moet je daar dan beter op letten? Of een bloeddruk van iemand van 129/92, die vorige keer 116/60 had. Ze vroeg alleen of mw stress had. Op mijn vraag dat ik hier iets mee wilde gaf ze aan dat ze pas iets hoeven bij 130. Haha oke…dus. Ik heb ze geprobeerd uit te leggen wat er kan spelen, risico`s en wat wij doen, maar blijft toch lastig dat ze dingen van je willen aannemen.

Eindelijk mijn eerste bevallingen gezien en gedaan. Toch echt enorm wennen en totaal anders. Ofja iedereen baard natuurlijk hetzelfde, maar manier van werken is totaal anders. Je komt alleen om de controles te doen en je geeft geen begeleiding verder. Ik luister met de houten toeter naar de hartslagen van het kindje. Jaaa ik heb het geleerd! Ze hebben wel instrumenten, maar die zijn niet altijd steriel. Zo hebben ze geen schaar om eventueel een knip te zetten. De navelstreng wordt met een mesje doorgesneden en afgebonden met het achterste uiteinde van je handschoen. Daar zit een randje en dat wordt eraf gehaald en zo als soort van touwtje gebruikt. Kinderen worden hier standaard uitgezogen. Daarnaast worden ze op een hele oude weegschaal gewogen die totaal niet betrouwbaar is en soms vergeten ze te wegen en gebeurd dat pas een paar dagen naderhand. Kinderen worden na de bevalling ook niet nagekeken. Toen ik dat wilde doen keken ze me heel raar aan en waren alleen maar boos dat ik het kind liet afkoelen volgens hun. Toen ik uitlegde waar we naar keken moesten ze lachen en zeiden: ‘als de moeder merkt dat er iets niet klopt, komen ze vanzelf wel terug naar het ziekenhuis. Verder, wat top is, is dat ze standaard vitamine K krijgen na de bevalling. Het zijn natuurlijk dingen die hier zo gaan op hun manier!

Er was ook een bevalling waarbij ik in de morgen kwam, ze zeiden dan mw volledige ontsluiting had en dat ze nog 30 min moesten afwachten omdat het hoofd nog hoog stond voordat ze mocht gaan persen. Zo kreeg ik de informatie. Er stond niks goed genoteerd in het dossier. Toen mw volgens haar soms moest drukken vroeg ik aan de verpleegkundige wat het plan was en wie de leiding had. Dat was ik volgens haar, want de verloskundige was er niet! Oh uhmm…oke dan! Ik gaf aan eerste te willen weten hoe diep het hoofd stond voordat ze gingen persen, met pijn en moeite mocht ik dan toch voelen. Ik had maar 3-4cm!!! WAT?? Dus helemaal geen volledige ontsluiting. De verpleegkundige geloofde mij niet en zij wilde ook voelen. Zij zei 8 cm. Echt no way!! Hele discussie, schreef ze uiteindelijk 7 cm op het verslag. Ik vroeg waarom, zei ze dan compenseren we allebei. Ik gaf aan dat ik zo echt de bevalling niet ging doen! Uiteindelijk besproken 2u af te wachten en dan alsnog te bepalen. Dit mocht niet want bij 7 cm moet je 3u afwachten (want van 7 cm naar 10 cm duurt 3uur, en bij 6cm moet je dus 4uur afwachten). Na 2uur heb ik met de arts overlegd. Zij gaf aan dat ik nogmaals moest voelen. Ik had toen 5-6cm. Dus goede vooruit gang. De verpleegkundige kwam binnen en begon in het Lugandees te praten. Ik gaf aan dat ze Engels moesten spreken, omdat ik het anders niet volgde. De verpleegkundige geloofde mij niet, omdat haar collega`s vanmorgen hadden gezegd dat mw volledige ontsluiting had en de arts moest van haar na-voelen. De arts had ook 6 cm! Pff gelukkig dacht ik! Maar dit kon echt niet! Die mw was gewoon al 36u bezig en totaal verkeerd beoordeeld. De arts wilde een keizersnede doen, omdat de actie-lijn was overschreden en ze terug uit ging in cm! WAT dacht ik! Dit kun je niet menen! Dus nogmaals uitgelegd hoe de situatie was, maar omdat nu niemand van het personeel wist hoe het zat, hoelang mw nu bezig was en dat mw uitgeput raakte, is er uiteindelijk dus een keizersnede gedaan. Gelukkig maakte moeder en kind het goed. Maar echt ik dacht dat ik gek werd, stond daar echt tenen krommend. Dit kan je niet menen. De arts heeft echt wel verstand van zaken en weet wat te doen. Ze vertrouwde mij ook (wat heel fijn was!), maar doordat de hele situatie zo onduidelijk was, was dit de uitkomst!
De ouders bleven mij maak bedanken dat ze zo blij met mij waren, dat ik eerlijk was en hun leven had gered (volgens hun dan he ;))
Merkte wel dat ze nu meer vertrouwen in mij hebben, dat ik dus écht wel weet waar ik mee bezig ben! Nu moet ik ook meer doen en meer beoordelen en vragen ze mijn mening over situaties.

Zo doen er zich natuurlijk vele situaties voor waarbij ik soms echt paf sta!! Echt bizar! Maarja ik kan alleen maar aangeven wat mijn mening is en uitleggen, maar veranderen kan ik het niet.

Met de namen hier is ook lachen. Vaak weten ze geen naam en krijgen kinderen pas na een paar dagen of weken een naam. Laatst had ik iemand die heette La-a. Dus ik sprak het vragend uit als ‘Laaa aa”?? En zegt ze, met een blik of ik de domme was, nee het is Ladasha!! Het streepje (-) dus op zijn engels als ‘dash’ uitgesproken! Haha oke! Origineel…..

Sorry het is echt een elle lang verhaal geworden! Maar er is ook zoveel te vertellen. Als je eenmaal aan het typen bent, dan blijf je maar ratelen! Mijn excuses ;)

Murchison Falls
Van het weekend ben ik dus ook nog even tussenuit gepiept voor een weekendje weg. Heerlijk even weg uit de drukke stad. Het was een national park in het westen van Oeganda, opzoek naar dieren. Wat natuurlijk altijd gaaf is! Veel gezien en wat is de natuur hier toch mooi. We hebben een boot tocht gedaan over de Nijl en hiken voor uitzicht op de waterval. We sliepen op een camping waar `s avonds de wilde zwijnen en nijl-paarden kwamen! Dus `s nachts plassen zat er niet in! haha. Het was heerlijk relax en gezellige groep. Ik heb nog alles bij elkaar geschreeuwd omdat er een mega sprinkhaan in de bus was gesprokken!! Haha. Verder me heerlijk als een toerist gedragen en genoten!

Dit stukje hou ik maar even kort ;), maar het was weer fantastisch!

We gaan alweer de 3^e week in en ben benieuwd wat er nog meer gaat komen! Morgen ga ik weer mee op out-reach!

Hoop dat het moet iedereen in Nederland goed gaat?

Liefs, xxxx